Разработки уроков
методическая разработка

Тыва аас-чогаалды ажыглавышаан «К» деп унну ооредири.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл k_kicheel.docx37.83 КБ

Предварительный просмотр:

Темазы: Тыва аас-чогаалды ажыглавышаан «К» деп унну ооредири

Ооредиглиг сорулгазы:

  • Уругларга «К» деп унну слогтарга , состерге шын ададып билиндирери база сос курлавырын байыдары; Улустун аас чогаалын ажыглап тургаш уругларны ооредири. Тыва огнун эт-херекселдери-биле таныштырар база геометрилиг хевирлерни   катаптаары; тывызыксыг  бодалгаларны тып  ооредири;

Сайзырадылгалыг сорулгазы:

  • унну состерге дыннап ооредир, «К» деп унге даяанып алгаш тыва улустун аас-чогаалын ооредир,.
  • Уругларнын  угаан-бодалын, кичээнгейин  аас  чогаалын  таварыштыр  сайзырадыры;

Кижизидилгелиг сорулгазы: 

  • Ада-огбелернин чанчылдарынга кижизидери; Тыва улустун аас чогаалынга уругларнын сонуургалын бедидери; тыва эт-сепке сонуургалдыг  болгаш  камныг  болурунга  кижизидери.

Коргузуг  материалдары: Тыва  аялгалар - каргыраа, «Койгунак» деп  ырынын  фонограммазы, арга-арыг македи шивилер, ог, огнун  дериг-херекселдери.

Словарлыг  ажыл: шырыш-мунгаш, хой  ыяштарлыг.

               Кичээлдин чорудуу

I.Организастыг кезээ

Логопед:  Экии шупту!!!

Бо хун биске ажык кичээл болур дур, уруглар. Бисте дыка хой аалчылар келген. Келген  аалчы башкылар бистин кайы хире кичээлдеп турарывысты хынаар. Мендилежиптээлинерем уруглар.

Баштай бот-боттарывысче коржуп алгаш карактарывысче коржуп алгаш хулумзуржуур.

Уруглар: Аалдап келген аалчылар,

                 Экии, экии!

Логопед:Ам шупту мээн-биле денге кичээл эгезинин дангыраан  чугаалаптаалынарам, уруглар!

Мен кижи мен

Мен эки кижи мен

Мен оореникчи мен

Мен кызымак мен

Мен кичээлге ынак мен. Эр-Хейлер, оожум томаанныг олуруп алыр. Кичээливис эгелээр дир бис, уруглар!

(Уруглар сандайларга  олуруп  аар)  Каргыраа аялгазын салыр.

Логопед: Уруглар  чараш, тааланчыг  ырыны дыннап  тур  силер  бе? Ол  дээрге  тыва  улустун ада -огбезинден дамчып келген ырызы - каргыраа-дыр. Ам шупту тааланчыг  аялганы дыннавышаан карактарывысты шийип алгаш, ыракта даглар аразында аалды сактыптаалынарам.

( Уруглар карактарын шийип алгаш аалды карактарынга чуруур.)

КАРГЫРАА  дээрге  тыва улустун  база  бир  онзагай  ырыларынын  бирээзи.

- Ам карактарынар ажыдыптынар, уруглар! Бис богун чараш, чаптанчыг ойнаар-кыстын аалында  келген-дир бис. Ам  таптыг топтап корунерем   ойнаар-кыс, кандыг хептиг-дир? (Тыва, Кышкы.)

2.Логопед: Тывызыкты тыптаалынарам уруглар

Удуп чыткаш ыытавас,

Ужуп чорааш ыытавас ,

Оттуп келгеш моореп унер (хар)

Хун дурту кыскалаан

Дун дурту узаан

Чернин кырын ак хар шуглаан

Чылдын кайы уезил ол, уруглар (кыш)

Логопед:  Хар кажан турар чувел?

Уругларнын харыызы (кыжын)

3.Огнун дериг херекселдерин адаар (кым хойну билир эвес:) (презентацияда огнун чуруу турар) аптара, орун, ожук, чъук, ширтек,улгуурге,барба,доскаар.

Эр хейлер уруглар!

Чуруктар слайдыда (кыш,кажаа,кижи, кажык ,быштак, хойтпак,инек.)

Логопед: Кандыг ун хой дынналып турар-дыр.

Уругларнын харыызы: «К»

Логопед: шын-дыр эр хейлер! Богун болза бистер «К» деп унну адап ооренир бис.

Уруглар «К» деп унну адаарда:

        1. Аасты бичии ажыткаш,

2.Эриннерни бичии хулумзуруур,

3.Дылдын бажы чурукта дег адаккы диштен бичии аткаарлай бээр,

4.Дылдын соон таалайга так дегзип алыр,

5. Агаарны  аастан  ыыт чок ундур адаарга дыл соо таалайдан адырлы бээр.

Видео Шын чугаалап оорен

4.Тыныш гимнастиказы

Аякта шайларны аалчыларга бергеш аартап ижиртир.

Логопед: Аалга барган кижи аяк эрии ызырар дээр болгай !

Ам бистер аалчылар донмазын дээш одагны чаза кыпсып уруптээлинер, шупту одагны сагыштап алгаш 1,2,3

(думчуувус биле киир тынгаш, аскывыс биле ундур урээлинер)

. Оглерге кире бергеш аалчы кижи кайы хамаанчок черге олурбас. Аалчы кижи огнун солагай талазынга олурар. Бис ындыг болза   огге  кире бергеш, огнун кайы талазынга  олурар-дыр бис? (огнун  солагай  талазынга)

Огге канчаар олурарын сактып таныштырыптайн.

Бо  дээрге  огнун  дору-дур. Манаа огнун эр ээзи олурар, а огнун он талазынга херээжен ээзи  база  уруглары олурар. Аалчылар  огнун  солагай  талазынга  олурар.

Бо  огнун  чараш деп чувезин корунерем, уруглар! Ог кандыг хевирлиг-дир? (тогерик хевирлиг.)  Огнун азыглары  бар  бе?(Чок.)

Ог иштин таптыг хайгаарап коор болзувусса, дыка ковей геометрилиг хевирлер мында  бар.

Бо дээрге ожук-тур. Ожук дээрге от салыр херексел-дир. Ожуктун кыры кандыг хевирге  домей-дир? (тогерикке.)

Оон  оске  ог  иштинде  чуулер  бар-дыр? (аптара.) Аптарага  огнун  ээлери  хереглээр  эт-севин  шыгжаар. Аптара  кандыг  хевирлиг-дир?

Бо чул, уруглар? (орун.) Орун  кандыг  хевирлиг-дир? Сыртык  кандыг хевирлиг-дир?

Бо эдилелди «Бала-согааш» дээр. Манаа чуну канчаарыл, кым билирил? (Арбай, тараа  соктап  чиир.)

ААЛГА  КИРГЕН  КИЖИ, АЯК  ЭРИИ  ЫЗЫРАР дээр-ле  болгай. Ойнаар кыстын чаагай суттуг шайын  ижээлинер, уруглар! Бо  улегер домактын  утказы бо  шээй уруглар, аалынга  келген  улуска  огнун  ээзи  аякка  шайын  кудар. Дыка-ла   чаагай шай-дыр.

Башкы: - узун  тынышка  кандыг  силер? Баштай  шупту денге  оожум  санаптаалынарам: бирээ карак, ийи  карак, уш  карак, дорт  карак, беш  карак.

5. Артикуляционная гимнастика «Ог»

1. даштын хуннун хуннеп турарынын экизин бис база бот-боттарывыска «Хулумзуруптээлинерем»(улыбка)

2.даштын ыт ээре берген огнун эжиин ажыдыпкан,(окошко)

3.хораадаан диис турган (сердитая кошка)

4.оовустун иштин ширбип алыылынар,ам даштын (чистим зубки)

5. огнун эжиин хаапалган (заборчик)

Оюн «Унну тут»

Логопед: мен силерге состер адаарымга силер «К» деп унну дыннап каар болзунарза часкаптар силер.

Кажык, орун, кыш, улу, кажаа, аптара, эзер,кулак, хана, кудурук, дилги, кас, ном, торга, тоорук, монгуш, ак, шерги.

Оюн «мал-маган оон оолдары»(Бо дириг амытаннар чаш толдерин чидирип алган тып берээлинерем че уруглар)

Инек-бызаа

Хой-хураган

Ошку-анай

Аът-кулун

6.Ам мээн соомдан арыг чугааны чугаалаар силер! Мен баштай чугаалаарымга оон силер мени оттунер силер.

Ка-ка-ка чылыг кажаа

Кы-кы-кы соок кыш

Ку-ку-ку чанар куштар

Кы-кы-кы кыш душкен

Ак-ак-ак ак кадак

Ук-ук-ук узун кудурук

7.Салаалар –биле оюн

1,2,3,4,5

Аалывыста келдивис

Матпаадыр аяк чугган

Бажы-курлуг ширтек ширбээн

Ортаа-мерген одаг кывыскан

Уваа-шээжен ошку-хой корген

Бичии-моомей шанак соорткен

Кылбас тутпас ажылы чок

Кызымаккай алышкылар

8.Дурген чугаа

Логопед: Дурген чугаадан ооренип алыр бис бе уруглар?

Кудурганы

Кудургала

Кудуруктан

Кудургала

9.Туннели

Логопед:Богун бис чуу деп унну чараштыр адап ооренип алдывыс?

-Уругларнын харыызы:…….!

-Богунгу кичээл солун болду бе ?Чуну сонуургадынар?

Четтирдим уруглар кичээлге эки харыылаанынар дээш!

Самоанализ

Темазы: «К» деп унну ооредпишаан тыва аас-чогаалды ажыглаары

Ооредиглигсорулгазы: «К» деп унну уругларга билиндирери слогтарга , состерге.Уругларнын сос курлавырын байыдары. «К» деп унну состун тургузуунга сайгарып ооредири.

Сайзырадылгалыг сорулгазы: уннусостергедыннапооредир, «К» депунгедаяаныпалгаштываулустунаас-чогаалынооредир.

Кижизидилгелиг сорулгазы: Ада-огбелернин чанчылдарын кижизидери.

Бо кичээлди уругларнын назы-харынга дууштур кылган.

Амгы бо кичээл эрткен кичээл-биле харылзаалыг.

Эн кол сорулгазы кижизидилгелиг сорулга-чуге дизе бо уеде тыва улустун чанчылдары болгаш аас-чогаалы уттундуруп бар чыдар.

Ажыглаан арга методтарым:уругларбиле чугаа чорудулгазы, коргузуг материалдар, презентация.

Уруг бурузу ажылга киришкен.

Кичээл сорулгазын чедип алган. Тыва дылда сос курлавырын байыдарынга ажыл чоруттунган (ожук, чъук, барба,улгуур )


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Методическая разработка урока по теме «Разработка проектов в системе программирования Visual Basic»

Данный урока проводился в группе первокурсников техникума.Тип урока: комбинированный, использовался контроль знаний, закрепление практических навыков. На уроке использовались разноуровневые задания.Це...

Разработка урока в 9 классе по обществознанию. Тема: Право. Разработка урока в 9 классе по истории. Тема: "Всё для фронта! Всё для победы!"

Разработка урока в 9 классе по обществознанию. Тема "Право". Урок проводится на основе програмированной технологии.1 шаг: информативность-учащиеся получают определенные знания по данному вопросу.2 шаг...

методическая разработка урока биологии в 6 классе по теме "Движения живых организмов" и презентация к ней. Методическая разработка урока биологии в 6 классе по теме "Дыхание растений, бактерий и грибов" и презентация к ней.

Методическая разработка урока с поэтапным проведением с приложениямиПрезентация к уроку биологии в  6 классе по теме "Почему организмы совершают движения? ".Методическая разработка урока с поэтап...

Разработка урока по теме "Кто Вы, господин Чичиков? (урок-исследование). К разработке прилагается информационная карта

Разработка урока по теме "Кто Вы, господин Чичиков? (урок-исследование). К разработке прилагается информационная карта...

Методическая разработка урока "Амины. Анилин", Методическая разработка урока "Многоатомные спирты"

Урок, разработан для учащихся 10 класса, обучающихся по базовой программе. Учебник "Химия 10" О.С. Габриелян.Урок, разработан для учащихся 10 класса, обучающихся по базовой программе. Учебник "Химия 1...

Методическая разработка по теме "Разработка урока немецкого языка согласно ФГОС. Тип урока: комбинированный"

Переход на ФГОС позволил переориентировать усилия гигантского преподавательского состава страны с традиционного узкопредметного обучения (предметные результаты) одновременно и на развитие каждого обуч...


 

Комментарии

Айлаана Борисовна Ондар

https://cloud.mail.ru/public/9DNy/bhHGxVwmH
Все материалы конкурса "Лучший учитель-логопед -2024"